βιβλία του νίκου μακρή

βιβλία του νίκου μακρή
The School of Athens-Raphael (Apostolic Palace, Vatican City)

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2019

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ, τραγωδία

Κυκλοφόρησε η νέα τραγωδία του Νίκου Μακρή ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ (η Άλλη Ιθάκη), Δρόμων 2019 και διατίθεται απ' τον εκδότη όπως και από κεντρικά βιβλιοπωλεία (τηλ. 2102617648)
Δημοσιεύουμε κάποια αποσπάσματά της.



V
Οδυσσέας και Αινείας
Ο Αλκίνοος εννόησε τους στοχασμούς του ξένου
κι έγειρε πλάι του σεμνά λογάκια να του πει:
Είμαστε όλοι αιχμάλωτοι του μεγαλείου, της δόξας
που αν καλοκοιτάξουμε τους θρίαμβους, τις νίκες
τα λάβαρα, εορτασμούς με θεσπέσιους ήχους
βλέπουμε μέσα μας βαθιά την πλήρη ματαιότη
και της Ανάγκης το ζυγό που μας ολοκυκλώνει.
Αν πάμε ακόμη πιο μακριά στα βάθη της ψυχής
ολοπληροφορούμαστε μ’ ευκρίνεια μεγάλη
την αναπόφευκτη τροχιά γήινων βασιλείων.
Κάποιοι όμως άλλοι δυνατοί, κραταιοί αναγκαιοκράτες
θα μας υποδουλώσουνε γρήγορα ή αργά
και νέα σύμβολα καλέ κι αγαπημένε ξένε
σημαίες και εραλδικά θα προβάλουν παντού
για να δηλώνουνε κι αυτά επερχόμενο τέλος.
Πρόσεχε όμως άρχοντα γενναίε θαλασσομάχε
πως όλοι οι νανουρισμοί των ανδραγαθημάτων
η δόξα η ολόφωτη, το φωτοστέφανό σου
που άλλοι το πλαστούργησαν –έγινε ωραίο μέλος
δεν είν’ η ματαιότητα, είν’ ο εκτοξευτήρας
που βαθιά θεωρούμενος κρύβει ένα μυστικό
το άλλο μας το Ίλιο, την άλλη την Ιθάκη.
Τα κάτοπτρα που θραύονται ανοίγουν νέους δρόμους
και ο καλός ακροατής των μύθων και των θρύλων
ανακαλύπτει άναυδος τη δική του Ιθάκη
πέρα απ’ τα εφήμερα κι από τις ψευδαισθήσεις.
56 ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΗΣ
*
Ο Οδυσσέας άκουγε του βασιλιά τα λόγια
πανάρχαιους ψιθυρισμούς ανθρώπινης ψυχής
ανακαλύπτοντας βαθιά, στα βάθη της πνοής του
τον άλλο κόσμο το λαμπρό, άρρητο και ωραίο
χωρίς ασίγαστες φωνές, επιθυμίες και πάθη
δολοπλοκίες ιταμές μαζί και πανουργίες
που ’δωσαν στην ανδρεία του, στις ικανότητές του
τη δόξα και λαμπρότητα που σέβονται οι αιώνες.
Του ’γνεφε καταφατικά κι έγειρε το κεφάλι
καθώς η ώρια Ναυσικά και οι θεραπαινίδες
έραιναν τους επίσημους με μύρα και με ρόδα
με ροδοπέταλα άλικα, με κρινάκια λευκά
λουσμένα με αρώματα αρχαίων ημερών.
Στάθηκε η κόρη στάθηκε μπροστά στους εστεμμένους
η μουσική κατέπαυσε τα κροντήρια σιγήσαν
του οίνου η κατάνυξη και η μουσική των στίχων
βαθιά ενωμένο με παλμό στις όμορφες πνοές
νιώσανε πως αδυνατούν, το κάλλος να υμνήσουν.
Της κόρης η απαλή φωνή που θύμιζε παιδούλα
ήταν βαθύς απόηχος αιώνιων πνοών
πνοών που δε ζυγίζονται με του ήχου το βάρος
πνοών πάντα απόρθητων κι ανέγγιχτων πνοών
από αισθήσεων μυστικών με το μεγάλο σφρίγος
πνοών, εγγύτατων πνοών στους κόσμους της καρδιάς
ό,τι πολλοί ονόμαζαν, ναι, κάλλος της ψυχής.
Η σιγαλιά απλώθηκε σ’ όλους τους καλεσμένους
του τριζονιού η απαλή και ρυθμική φωνή
έσμιγε με τη σιωπή απαλών θροϊσμάτων
που ’παψαν να χαϊδεύουνε κιτρινισμένα φύλλα
άνθη σπαρμένα στην αυλή του ένδοξου μελάθρου.
Περίμεναν, περίμεναν πριγκίπισσας τα λόγια
λόγια που αναδύονταν σαν άσπρα περιστέρια
από αβροδίαιτα, γλυκά, παρθενικά χειλάκια
με μάτια που αντιφέγγιζαν το άσβεστο το φέγγος
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ 57
του κόσμου μας της όμορφης αυλής που βασιλεύει
σε γνώριμες πατρίδες μας, ναι, παραμελημένες
από την τύρβη της ζωής της χιλιοπαιδεμένης
στης Άτροπου τις ατραπούς, λειμώνες της δουλείας
με τους πλαστούς θριάμβους τους που πλήξη μας γεμίζουν.
Σιωπή εκκωφαντική βασίλευε στο άλσος
η μουσική ξεχάστηκε απ’ της κόρης το θάμβος
των εστεμμένων λογισμοί αποδιασταλθήκαν
κι όλοι τους περιμένανε τα άφθογγα τα λόγια
ύπαρξης που βασίλευε σε ψυχής εντευκτήρια.
Η Ναυσικά ήταν σύντομη
δε γνώριζε τις τέχνες
των ρητόρων τα σχήματα
των λέξεων τις λάμψεις
των σοφιστών τους ένδοξους
επισυλλογισμούς.
Παράξενα σκιρτήματα
ανθρώπινης ζωής
που κάνουν και το λογισμό
θόρυβο μες τους ήχους
της παραζάλης των καιρών
της πλήξης αποκούμπι
ζωής αναυθεντικής
με τις επιτηδεύσεις
τις μάσκες της αβρότητας
του καθωσπρεπισμού.
Όλοι τους περιμένανε
κι η σιωπή της κόρης
φυγάδευε ευγενικά
τα λόγια τα μεγάλα
καθώς με ένα νεύμα της
αβρές θεραπαινίδες
πλαισίωσαν την όμορφη
με στάμνες στις μασχάλες.
Κίνησαν τότε όλες τους
58 ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΗΣ
στ’ ανάκλιντρο των ξένων
και βάλθηκαν ευγενικά
τα πόδια να τους πλένουν.
Αρώματα ακολούθησαν
και ροδαραντισμένα
από αμέθυστου χροιά
από αλόης νάμα.
*
Στης ζωής μας τον κόλαφο
με μύριες ανακλάσεις
που κάποτε νομίζουμε
πως ευτυχία φέρνουν
υπάρχουν έξοχες στιγμές
που λέξεις δε χωράνε
και που τα λόγια μοιάζουνε
του κάμπου ξερολίθια…
Ήταν το μάθημα λαμπρό
σα φεγγοβόλο αστέρι
που σελαγίζει ουρανούς
και πάθη διαλύει
και που μηνάει άπαυστα
έναν καινούργιο κόσμο
που είναι παλαιότατος
στης Μνημοσύνης μέρη.
Όταν ενσκήπτει αυτό το φως
ξεχνιούνται οι αμάχες
χέρια ενώνονται ευθύς
μαζί τους και οι καρδιές
ο χρόνος αναστέλλεται
πάθη κατασιγάζουν
και της αλήθειας ο καιρός
μηνύει την πληρότη
την πρωτινή διάσταση
το αρχέγονο κάλλος
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ 59
τέκνο αδημιούργητο
μες τις αειγενέσεις
των ορφικών στερέωμα
των μυστικών ο πλούτος
και των απλών υπάρξεων
ο μόνος θησαυρός.
Εκεί τα πάθη χάνονται
ο χρόνος αναιρείται
ο χρόνος της βαριάς φθοράς
των υπολογισμών
και του εγώ η πλησμονή
η χθόνια, η χρονική
καταβυθίζεται μεμιάς
στης Νέκυιας το γκρεμό.
Ειρηνική επέλαση
ενός θεσπέσιου κόσμου
κόσμου χωρίς κοσμήματα
της έγχρονης φθοράς
η άλλη όψη-αιώνια
η άλλη μας Ιθάκη
χωρίς θωριά, χωρίς μιλιά
ως θείος γλυκασμός.
Μνήμη άληστη και αληθής
μνήμη χωρίς τις μνήμες
με χρόνου τα περάσματα
μακριά από υποκρούσεις
ως θαυμαστή περίχυση
συμβολικής μαγείας
που αναπλάθει έξοχα
τη φαινομενικότη
ως λέγειν θείας σιωπής
ως λόγο του παντός.
60 ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΗΣ
VI
Νοσταλγίες
Ήτανε να αποσυρθούν, να κοιμηθούν μακάρια
σε ξενώνα απρόσμενο μέσα στις περιπέτειες
και ο Αινείας έκπληκτος, μαζί και εταστικός
θωρούσε με περίσκεψη της κόρης την ειδή.
Χάθηκε μες το διάβα της η όρασή του όλη
δοκιμασίες των ετών, αποθησαυρισμένες
δραπέτευσαν σαν τα πουλιά τα ολοφοβισμένα
απ’ τις κροτίδες κυνηγών, από κραυγές των σκύλων
απ’ τα σκληρά πετάγματα πτηνών αρπακτικών.
Έσκυψ’ ο Αλκίνοος κοντά κι απηύθυνε το λόγο:
Ήταν ωραίο το θέαμα στη χάση των ματιών
υπάρχει η άλλη όραση που μας γλυκοκοιτάει
προτού την αντικρίσουμε, μια όραση αιώνια…
…μακριά από τα μέλαθρα, πτολίεθρα, αμάχες
θριάμβους δόξας ισχυρούς, γιορτές και πανηγύρια…
Γέρασα και διδάσκομαι από τις εμπειρίες
που ολοφωτίζουν την ψυχή, το νου και την καρδιά.
Τα λόγια μας τα πλανερά και οι μεγαλαυχίες
που αναλώνουν τις στιγμές του πλανερού μας βίου
συντρίβονται ειρηνικά μπροστά στην αγαθότη
μπροστά στο μέγα το βαθύ χάσμα του αιωνίου
σε ό,τι δεν ανέτειλε, ούτε θα βασιλεύσει
ωσάν τον ήλιο τον καλό που ζωή μας παρέχει.
Είναι η άλλη η ζωή, η άλλη η Ιθάκη
Η άλλη πολιτεία σου που πας να οικοδομήσεις.
Ο Αινείας τον άκουγε, ο Οδυσσέας θωρούσε
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ 61
συνδαιτημόνες έκπληκτοι αντάλλασσαν απόψεις
και ο καλός μας ο ταγός, πατέρας νέου κόσμου
τον δ’ απαμειβόμενος, του είπε γνωστικά:
Είμαι και ’γω ένας άρχοντας
παιδί αυτού του κόσμου
του κόσμου μας με τις βαθιές και τραγικές πληγές.
Έλπιζα πως θα ήμουνα ο ηγέτης της Τροίας
των Αχαιών η έφοδος με τη μεγάλη δόξα
με γκρέμισαν απ’ την αρχή, από την εξουσία
και έγινα περίγελως, αλήτης πλανεμένος
με μόνη μου παρηγοριά τη στοργή στον πατέρα
και τους πατρώους μας θεούς που μας εξουσιάζουν.
Γνώρισα μέρες τραγικές στου κόσμου τα σημεία
όλοι τους όμως είδανε πως ήμουν ο γενναίος
ο έντιμος απόκληρος που ψάχνει για πατρίδα…
Είναι πατρίδα αληθινή η αναζήτησή μου
στο Λάτιο το άγνωστο σε θρυλικούς λαούς
η Ρώμη η πρωτάκουστη χωρίς κανένα κλέος;
Η δύναμη του ένδοξου που δυναστεύει χώρες
η επιφάνεια η λαμπρή με τα πολλά πλουμίδια
δεν είν’ ποτέ η σταθερή του κόσμου μας βιτρίνα.
Λαοί πηγαίνουν κι έρχονται στης ιστορίας το διάβα
ψυχές τους ανεμίζονται μέσα στις ψευδαισθήσεις
και της Ανάγκης ο ζυγός ζει μα και βασιλεύει.
Τι απομένει πια σε με το φτωχό διωγμένο
σε μένα που με κούρσεψαν οι δόλιοι εχθροί;
Είναι της μοίρας μας γραφτό να κάνουμε πατρίδες
πιέζοντας, σκοτώνοντας, καταπατώντας μέρη
που άλλοι εποτίσανε με ιδρώτα και με αίμα.
Όσο κι αν είσαι ευλαβής, όσο και αν ομνύεις
στα ιερά, στα όσια θεών που προστατεύουν
όσο κι αν σέβεσαι καλέ το γηραιό πατέρα
όσο κι αν είσαι δίκαιος, προσιτός, ευγενής
δεν αποφεύγεις άρχοντα το άδικο να πράξεις.
62 ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΗΣ
Πιστεύω όμως στους θεούς που στέγουν τη ζωή μας
πως θα γενώ ο οικιστής, ο αγαθός πατέρας
της χώρας μου της άγνωστης που πάω να ιδρύσω.
Κι όμως
Δε θα μπορέσω να διαβώ τα σύνορα του κόσμου
είμαι απλός αγωνιστής με άνδρες που πιστεύουν
στο πεπρωμένο των θεών, στη θε