Ιξίων και Αγάθη (Ζωή και Θάνατος), τραγωδία, εκδ. ΔΡΟΜΩΝ, (Τραγικός Λόγος), 2020.

 Κυκλοφόρησε στη συλλογή ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ των εκδόσεων ΔΡΟΜΩΝ η νέα τραγωδία του Νίκου Μακρή Ιξίων και Αγάθη. Παραθέτουμε ενδεικτικά αποσπάσματα:

Ι. Ελεγεία

Θεωρός:

Ζωή, ζωές ανθρώπων οδοιπόρων

χωρίς αρχή, χωρίς και τέλος

σ’ άγονους δρόμους των παιδιών αιώνων…

Γλιστρούνε σαν χελιδονόψαρα

και ξαναπέφτουν στους αφρούς

στη χάση της ματιάς

στου πέλαγου την απληστία

στο αλισβερίσι των αρπακτικών

στην άγνοια ενάλιων μορφών

στον τρόμο τους μπροστά στις επιθέσεις

τόσων ακόρεστων δρομέων…

Κυκλώνονται οι οδοιπόροι μας

–κι είμαστε όλοι οδοιπόροι

κι ας μοιάζουμε με κάτοικους

με πλούτο, σπίτια, έχειν

με σχέδια βίου ευδαίμονος

με άληστες στιγμές πόνου κι οδύνης

με πένθη και χαρές ανάκατα

που σιγοβράζουν, που ατμίζονται

μες τις μακάβριες πνοές

που χάνονται και φαίνονται γοργόπνοες

σαν γοργοπεταλούδες που ραβδίζονται

από ρανίσματα σκουριάς

οσμώσεις δηλητηριώδους πάθους

και μόνιμα κατοικητήρια

στους χώρους των μακάριων κοιμισμένων

γιατί κι ο πλέον άδικος, κακός και δολοφονικός

βρίσκει για πάντα τη μακάρια ανάπαυση

με τον απλό, τον ταπεινό, τον ελεήμονα

18 ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΗΣ

εκεί, στα κοιμητήρια της μνήμης, της συγκίνησης.

*

Είναι η ζωή που μας εκβράζει, ναι, στο θάνατο

κι είναι κι αυτό μια όψη άλλη, παγερή

που παραπέμπει στις δολοπλοκίες

εξαποστέλλοντας σε θείες απολησμονιές.

Γλυκύτατες οι όψεις σου Ζωή, πνοή ανθρώπων

ενάλιων και πετούμενων οργανισμών

μικροσωμάτων, άστρων και γαλαξιών

χωρίς το πέρας και χωρίς αρχή

χοάνη με τα άπειρα συνοθυλεύματα

που τόσο άνετα προσφέρονται ως μαγεία

ήχων, χρωμάτων και ευλύγιστων μορφών

ως μελωδίες εύπλαστων σωμάτων

χαμόγελα και βλέμματα που υπόσχονται την τέρψη

μείξεις σωμάτων με τις ηδονικές εκστάσεις

–έτσι ανανεώνεσαι, συνέχεσαι κι μεγαλύνεις την απάτη

καθώς θεσπέσιες προσμονές ραβδίζονται

και διαλύονται με σπαραγμό, με πάθος, με εκδίκηση

ή, στην καλύτερη περίπτωση

με ανανεούμενους παλμούς φαντασιώσεων

για να αρχίζουν νέες, πιο σκληρές.

*

Κάτι αφήνουν λεν πολλοί οι πρόσκαιρες χαρές

κι ας είναι ψευδαισθήσεις

γιατί η παγίδα ματαιότητας

και του πάθους ο ζόφος

οι ψευτοχαρές της τρέχουσας ημέρας

κάνουν υποφερτό το βίο των ανθρώπων…

Πώς θα μπορούσαν να διαβούν

καιρών τις καταιγίδες

του ψύχους την αμείλικτη επιδρομή

της πείνας το αλγεινό το προσωπείο

ΖΩΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ 19

τόσους και τόσους κίνδυνους

και τις σκληρές επιδρομές εχθρών

φυλάρχων και σκληρών αρχόντων

που μοιάζουν με δεινούς διαφεντευτές

χωρίς τη δύναμη Ζωής που ελλοχεύει πλέρια

σε κάθε άγρυπνη ύπαρξη

που βλέπει, ακούει και βρυχάται;

*

Ποια δύναμη συμπαντική συνέχει τις αισθήσεις

και ποιος νηφάλιος λογισμός κατευθύνει το νου

ποιο μυστικό περίπλεγμα ενώνει τα εναντία

δωρίζοντας συναίσθημα με ολοτρανταγμούς

βαθιάς αγάπης και πνοής, μίσους σκληρούς γκρεμούς;

Τι ενώνει τον ειρηνικό, φιλάνθρωπο, αγαπώντα

με τον αμείλικτα σκληρό, άπληστο δολοφόνο;

Ποιες ρίζες άπεφθης Ζωής με τη θεία πληρότη

κακαφορμίζουν άσπονδα, γίνονται παιδεμός

και απάτη που εκτοξεύεται

σε εμπνοές με δράσεις παιδικών ονείρων;

Τι θα μπορούσαν να μας πουν τα άλαλα τα χείλη

που ζουν την ανοικτίρμονα και σκληρή κόλασή σου

και της μεγαλοσύνης σου μορφές

που πλάθουν τις ωραίες εικόνες και εκφράσεις του ωραίου;

Αδύναμα τα χείλη υμνούν

της ομορφιάς το κλέος

καθώς προσβάλλονται άλυπα

απ’ της ασχήμιας τα βέλη

που μας καταμαραίνουν

και στρέφουν βλέμματα, ψυχή

στο ξίφος του θανάτου…

*

Το Θάνατο θα έλεγες

λυτήριο θαύμα των δεινών

20 ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΗΣ

αν η Ζωή δεν προσπερνάει την τάφρο

για να κομίζει θεία μυστικά σε όσους ενωτίζονται

το βάθος το τρανό του μυστηρίου της;

Αγνέ διαβάτη της Ζωής που κάμπτεσαι

απ’ τον αφρό των ημερών

και απ’ τις σκιές που νέφη εγείρουν

για ν’ αποκρύβουνε δειλά

το αγνό μυστήριό μου

εγώ η Ζωή θα σου διδάξω κρύφιους κόσμους

κανένας δε μπορεί να τους νομίζει νόθους

όσο κι αν τα φαινόμενα, ο κόσμος της εμφάνειας

κρίνουνε επιφανειακά ό,τι τους προσπερνάει …

*

Δεν είναι ψέμα ό,τι βλέπουμε, ακούμε, οσφραινόμαστε…

Είναι η σαφήνεια του συμβαίνοντος

τα ρακωμένα ενδύματα, αιμάσουσες πληγές

πόνου ιαχές, αδικημένων ικετεύουσες κραυγές

η πλήξη, η αποκαραδοκία της ζωής

όσων νομίζονται ευδαίμονες

των εξουσιαστών το μεγαλείο

που εκπέμπει άγχος με ανυπόμονες αιχμές

και των αβανταδόρων η ορμή – κουρασμένη λατέρνα…

Τι θα μας έλεγες Ζωή

μητέρα των απάντων

των ζοφερών και των τερπνών

ευχάριστων στιγμών που αποσκορακίζουν

αισθήματα ανεμίζοντα, συναίσθημα και λόγο;

Δεσμώτες των επιταγών σου νοσταλγούμε

ό,τι μας ξεπερνάει

την άλλη σου την όψη

την άρνηση της θετικότητας

το απόλυτο μηδέν

το Θάνατο

την έξοδο απ’ την πλήξη, απ’ τον πόνο

ΖΩΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ 21

από τις υλακές του βάρβαρου εγώ μας.

Δε ρώτησα τους φιλοσόφους να μου πουν

τι είσαι ω Ζωή

ούτε ιεροκήρυκες με πλήρη βεβαιότητα

δε στράφηκα στο άτακτο εγώ μου που παλινωδεί

ούτε στης ιστορίας τους απόηχους

με τους μεγάλους πολεμήτορες

τους δοξασμένους των αιώνων

τους άσημους και τους διάσημους.

Ποτέ δεν αναζήτησα το κρύφιο μυστικό σου

στους λογοτέχνες τους λαμπρούς

τους ποιητές, τους κάποιους

τλήμων, δεν αποτάνθηκα

σε επιστήμης λόγο

και στην εποποιία του που τρέφει τους αιώνες

τους μάκαρες πολιτισμούς

που υπόσχονται ευτυχία.

Είπαν πολλά σοφά αυτοί οι μεγάλοι των αιώνων

υπόχρεως υποκλίνομαι στις πλέριες προσφορές τους

στα λόγια τους τα έγκυρα και στους υπαινιγμούς τους

στην απαστράπτουσα αιχμή του λόγου τους ρομφαία

ούτε στου συναισθήματος υψιπετείς συλλήψεις

σ’ ό,τι ποντίζει την ψυχή σε ωκεάνια βάθη.

Μύστες της κοσμικής ψυχής

ιεροφάντες θείοι

οδοιπορούνε άπαυστα

στις ψυχές των άσημων

των άδηλων και άγνωστων προδρόμων

κι ας λάμπρυναν το μυστικό

με αγλαές ακτίνες,

έγκοσμης κραταιότητας

στην αιχμή του άρρητου.

*

Δεν έμαθα ακόμη ω Ζωή τι είσαι

22 ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΗΣ

έπαυσα ν’ απευθύνομαι σε κάθε επισταθμία.

περίφροντις στο διάβα ταπεινής βιωτής

χάνομαι και ξεχνιέμαι σ’ αλγεινές ακροτοπιές

σε ατραπούς με τη μακάβρια όψη του θανάτου

και λυρικές ταυτόχρονα επωδούς του μάταιου.

Ποιος θα μπορέσει ν’ αποσείσει από πάνω μου

ψιμύθια μυρικάζοντα, βιώματα και σκέψεις

ρουτίνας περιδέραια –κύμβαλα που κροτούν

μακάβριες όψεις πλήξης κι έκπληξης

μ’ υπόσχεση ευδαίμονα, αιωνισμένο βίο;

Ποιος θα συντρίψει το εγώ του ψεύδους

το κέλυφος της εξαπάτησης, το νοσηρό εγώ

ποιος Ηρακλής συντρίβει τη Λερναία Ύδρα

όχι εκείνη της μυθολογίας

αλλά του ξένιου μυθήματος

μια άλλη, μόνη και πραγματική

που κτίζει με τα ψεύδη,

ω, το ισχύον ως ψευδές,

να η παραδοξότητά μας ω Ζωή...

*

Αν το εγώ είναι ψευδές

είσαι η ζωή μας ω Ζωή

μυριόστομες οι ιαχές του

κίβδηλοι ειν’ οι λόγοι σου

οι στρώσεις των αξιών του

το τέρας των ονείρων του.

Σαν τι ωφελεί ο θάνατος

όταν οι θνήσκοντες θνητοί

νομίζουμε πως ζούμε

έρμαια βλέψεων πονηρών

και ολότυφλοι από το φως

νοσώδους φιλαρέσκειας;

*

ΖΩΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ 23

Φίλε αναζητητή, τυφλώνεσαι

και δε μπορείς να επικρίνεις

να αναζητάς, ν’ αδημονείς

να πείθεσαι για την αλήθεια των λόγων σου.

*

Οι λόγοι σου

η περιπάθειά σου αναζητητή

ο σπαραγμός της ύπαρξής σου

και ο τρανός σου προβληματισμός

συντρίμμι επιφάνειας

και έωλου συναισθήματος

δεν άγγιξαν παρά ακροθιγώς τις δωρεές μου.

Γνωρίζω πια καλά μύχιες αναμονές

των ευγενών ψυχών –άγνωστων

.............................................................................................

Πού απευθύνονταν αυτά τα μάτια του Θανάτου;

Στη Ζωή την ανέσπερη ή στο μηδέν του τάφου;

Στη θεία αιχμή της άναρχης Ζωής που κυβερνάει

του Σύμπαντος την άφθιτη και άσπιλη Αρχή

ή στις απέραντες μορφές φθοράς και αλλαγών

σ’ ό,τι ενσπείρει τις πολλές και τις φρικτές απάτες

όλων των αναζητητών Νοήματος στο χρόνο;

Οι ανθρωπόμορφες πνοές της Ζωής, του Θανάτου

βρέθηκαν ταίρι ζωντανό της ίδιας ύπαρξής του

μα ποια απ’ τις δύο κυρίευε τη δόλια την ψυχή;

Το τελευταίο βλέμμα του, ξέπνοο, αναιμικό

αντίκρισε αναιμικά τα μάτια της Αγάθης

και πήρε δύναμη και φως, έγινε ιλαρό.

Ανάγνωσε στο πρόσωπο της έξοχης Γυναίκας

την άχραντη λευκότητα στον κόσμο της θανής

διέγραψε ολομεμιάς το προσωπείο του Άδη

τα ζοφώδη φαντάσματα ανθρώπινης πληγής

πληγής όλων μας των παθών, του Θανάτου εικόνες

κι ευθύς ανέτειλε το φως στην ξένια φωλιά.

Έφυγε η πνοή, παρέδωσε το πνεύμα στη Ζωή

ή στου Θανάτου το μηδέν χάθηκε η ύπαρξή του;

Πού πήγε ο δυναμισμός μιας έκπαγλης ψυχής

που αποτόλμησε έμπνοα ακραίες εισβολές

στου Άδη του παντοτινού και του φανταστικού

πού ακροάστηκε ένσοφα τις μυστικές κραυγές;

Η Αγάθη θα το γνώριζε, η Ελπίδα προσδοκούσε

και η βαθιά διόραση ανθρώπινης πνοής

 τον παρέδωσε άσπιλα στα βάθη της ψυχής

της πανανθρώπινης ψυχής, ναι της παγκοσμικής

στα βάθη, στα ριζώματα αρχέγονης αρχής

που τίκτει και το Θάνατο ως όψη της Ζωής.

Τον τύλιξαν ευσπλαχνικά στο άσπρο το σιντόνι

ήταν η προίκα η άχρονη της καλής μας Αγάθης

ο γιατρός που κατέφθασε πάνω στο άσπρο άτι

βεβαίωσε το Θάνατο μιας ύπαρξης φτωχής

το θάνατο τον τραγικό των ψευδαισθήσεών μας

μες της Ζωής τα δώματα που πλάθουν την πληρότη.

Ο τάφος του, το μνήμα του πλάι στο έρμο σπίτι

η άσημη η επιγραφή σβησμένη απ’  το χρόνο

θυμίζει σε πολλούς θνητούς μια άληστη αρχή:

Τα άρρητα βιώματα ανθρώπινης Ζωής μας

έξω απ’  το χρόνο τον κακό των άσπονδων καιρών

και όλα του τα κάτοπτρα της φαντασμαγορίας

είναι αιώνια αρχή ανθρώπινης τιμής. 

(Αποσπάσματα)